18 wiek
Początek Crowdfundingu600+
Ilość portali100 tys +
Projektów11 mln +
Uczestników na całym świecie na jednym portalu
Co to jest Crowdfun
Crowdfun sytuacja, w której pomysłodawca i twórca jakiegoś projektu prosi internautów o wsparcie finansowe, oferując im w zamian pewne korzyści, jak np. gotowy produkt czy zniżkę na jego zakup. Są to rzeczy ogólnie niedostępne lub limitowane, mogą to także być usługi, a w indywidulanych przypadkach również zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu np. z zakresu kultury. W takich sytuacjach również fundatorzy mogą otrzymać produkty dużo wcześniej, nim wejdą do powszechnej produkcji. Mogą również być odbiorcą usług zaspokajających ich indywidualne potrzeby. Mają satysfakcję ze współfinansowania projektu, z którym się identyfikują, który jest dla nich samych ważny lub ważny jest w ramach danej społeczności np. szkolnej, naukowej.
Jak działa Crowdfunding
Crowdfunding wykorzystuje sieć internetową, aby wypromować innowacyjne projekty i przedsięwzięcia oraz stworzyć wokół nich społeczność internautów. Każdy z uczestników może wesprzeć pomysłodawcę danej idei, przekazując na jego cel środki pieniężne. Im większe grono osób zainteresowanych, tym więcej kapitału przeznaczonego na realizację zadania można zebrać - w rozwiniętych społecznościach kwoty te wynoszą nawet kilka milionów złotych. Na całym świecie funkcjonuje ponad 600 portali poświęconych crowdfundingowi - w Polsce jest to zjawisko wciąż w fazie rozwoju, natomiast widoczny jest wzrost jego popularności w czasie.
Crowdfunding jaka jest geneza tego nurtu na świecie.
Prototypem crowdfundingu była subskrypcja, popularna w XVIII, a nawet jeszcze XIX wieku.
Kompozytor proponował zakup utworu zamożnym melomanom, i kiedy zgromadził wystarczającą
liczbę subskrybentów, co dawało gwarancję, że utwór nie przyniesie strat, podejmował się
druku. Dzięki subskrypcji ukazywały się najwcześniejsze utwory Beethovena. Późniejsze
publikował już wydawca na własny koszt, płacąc kompozytorowi honorarium.
Za kolebkę nowoczesnego crowdfundingu uznaje się Stany Zjednoczone Ameryki. W roku 1997
amerykańscy fani brytyjskiej grupy rockowej Marillion w wyniku przeprowadzonej
w internecie kampanii zebrali 60 tysięcy dolarów na sfinansowanie trasy koncertowej
tegoż zespołu po Stanach Zjednoczonych. W późniejszym okresie zespół Marillion
wykorzystał crowdfunding jako metodę finansowania przy tworzeniu albumów
„Anoraknophobia”, „Marbles” i „Happiness Is the Road”.
W roku 2000 powstał portal ArtistShare.net – pierwsza platforma internetowa
umożliwiająca muzykom finansowanie twórczości poprzez internetową zbiórkę środków od
swoich fanów. Następne tego typu platformy powstają w 2006 i 2009 roku (Sellaband i
Pledge Music). W roku 2008 powstał serwis Indiegogo, na którym możliwe było już
finansowanie różnego rodzaju projektów, zaś w 2009 roku powstała platforma Kickstarter,
największy obecnie i najbardziej znany portal crowdfundingowy na świecie. Od roku 2010
crowdfundingowe platformy internetowe zaczęły powstawać także w Europie.
Co może być przedmiotem crowdfundingu?
Można starać się o finansowanie niemal wszystkiego, i można finansować wszystko to co jest zgodne z prawem. Projekty, które najczęściej fundowane są w taki sposób to gry, filmy, gadżety elektroniczne, a czasem także rzeczy niematerialne. Przykładem są zespoły, które
w ten sposób zbierały od fanów pieniądze na wydanie albumu lub zorganizowanie trasy koncertowej, oraz producenci, którzy poszukiwali środków na realizację filmu. Częstym przykładem są np. akcje pozyskiwania pieniędzy na potrzeby szkoły, uczelni.
Głośną w ostatnim czasie akcję typu crowdfunding przeprowadzili byli pracownicy Radia „Trójka”, którzy po odejściu z „Trójki” zebrali w dwa dni pieniądze i otworzyli nową stację radiową. Dziś zbudowana od podstaw stacja radiowa wolna od manipulacji i nacisków prowadzi działalność ku radości słuchaczy z całej Polski.
Więcej o CrowdFundingu
Crowdfunding w Polsce – podstawa prawna:
27 sierpnia 2013 Rada Ministrów zaakceptowała projekt ustawy o zbiórkach publicznych, który przewiduje, iż nie będą wymagały one zezwolenia, a jedynie zgłoszenia na specjalnym portalu internetowym. Ustawa o prowadzeniu zbiórek publicznych została podpisana przez ówczesnego Prezydenta Bronisław Komorowskiego 01.04.2014 roku. I choć data 1 kwietnia mogłaby wskazywać na żart, to żartem nie jest i crowdfunding w Polsce jest prawnie zaakceptowany i uregulowany. W świetle polskiego prawa crowdfunding można stosować w formie opartej na darowiznach, przedsprzedaży, pożyczkach, sprzedaży udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością oraz oferty publicznej sprzedaży akcji spółek akcyjnych. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem crowdinvestingiem, czyli inaczej zwanym crowdfundingiem udziałowym mogą zajmować się wszystkie platformy, w tym Alegrosz.pl
Jakie rodzaje crowdfundingu wyróżniamy?
Crowdfunding oparty na nagrodach - finansujący w zamian za finansowanie otrzymuje
od beneficjenta nagrodę, która charakteryzuje się tym, że nie jest warta tyle, ile wartość dokonanego wsparcia.
Crowdfunding dotacyjny - finansujący dokonują wpłat na określony cel i nie otrzymują w zamian żadnych świadczeń.
Crowdfunding udziałowy - finansujący, którzy inwestują w dane przedsięwzięcie, otrzymują udziały w kapitale zakładowym spółki beneficjenta.
W crowdfundingu udziałowym nie tyle wspierasz, co inwestujesz. Lokujesz swoje pieniądze w biznesie, w który wierzysz, w zamian za udziały lub akcje, oczekując w przyszłości zwrotu finansowego. To sprawia, że po sukcesie kampanii spółka i inwestor nie rozchodzą się każdy w swoją stronę, ale pozostają w relacji, bo łączy ich wspólny interes.
Crowdfunding oparty na przedsprzedaży - finansujący wpłaca środki na stworzenie danego produktu, który następnie jest mu dostarczany.
Crowdfunding dłużny - wsparcie finansującego jest świadczeniem zwrotnym.
Czym się różni crowdfunding od publicznej zbiórki pieniędzy?
Idea crowdfundingu zakłada wynagrodzenie przez pomysłodawcę i właściciela projektu osób wpłacających pieniądze na rzecz projektu. Finansujesz, a raczej współfinansujesz projekt, usługę, ideę wówczas otrzymujesz wynagrodzenie, w ustalonej wcześniej formie. W przypadku zbiórki publicznej wpłacający, finansujący są po prostu darczyńcami i nie otrzymują nic w zamian. Granica między obiema formami finansowania jest dość płynna. W crowdfundingu zdarzają się formy wynagrodzenia fundatorów mające charakter symboliczny. Z drugiej strony nietrudno sobie wyobrazić zbiórkę publiczną na cel społecznie użyteczny, z którego korzyści będą czerpać także darczyńcy.
O Kickstarterze słów kilka
Największy portal crowdfundingowy na świecie, amerykański Kickstarter, zebrał już 2,3 mld dol. od 11 mln osób na ponad 100 tys. projektów. W Polsce finansowanie społecznościowe dopiero raczkuje.
Portal ten zyskał rozgłos za sprawą ciekawych, nietypowych oraz spektakularnych zbiórek. Dla wielu stał się sposobem na realizację planów i marzeń oraz zgromadzenie wokół wspólnego celu zaangażowanej społeczności. Na przykład okazało się, że wielu fanów ma pomysł wybudowania pomnika Robocopa w Detroit, który powstał dzięki zbiórce ponad 67 tys. dolarów. Kickstarter.com wykorzystano również do zbiórki funduszy na pełnometrażowy film stanowiący kontynuację losów Weroniki Mars, bohaterki popularnego serialu kryminalnego dla młodzieży. Dzięki wpłatom ok. 5,7 mln dolarów niespełna rok po akcji crowdfundingowej odbyła się premiera filmu. Ciekawostką jest to, że najatrakcyjniejszą nagrodą dla wspierających projekt była mówiona rola kelnera/kelnerki.
Przyszłość Crowdfundingu
Szacuje się, że wartość globalnego rynku crowdfundingu wzrośnie w ciągu najbliższych pięciu lat do 29 mld USD w roku 2025. To równowartość prawie 30% dochodu polskiego budżetu wg projektu ustawy budżetowej na 2020 rok.